Таҳлили амиқи иқтидор ва мушкилоти татбиқи воситаҳои зеҳни сунъӣ (ЗС) дар рушди тиҷорати хурду миёна (ТХМ) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат гирифтааст. Аз нуқтаи назари илмӣ-методолӣ парадигмаи асосии идроки ЗС пешниҳод шудааст. Дар қаринаи Стратегияи миллии рақамикунонӣ (2025-2030) шарҳи воситаҳои дастраси ЗС барои ТХМ, вазифаҳо ва дастрасии тахминии онҳо оварда шуда, ба ҳалҳои фазоӣ ва freemium таваҷҷуҳ дода шудааст. SWOT- таҳлили муфассали татбиқи ЗС дар ТХМ-и ҶТ амалӣ гардонида, монеаҳои асосии хоси минтақа (арзиш, кадрҳо, додоҳо, инфрасохтор, саводнокии рақамӣ) муайян ва таҳлил карда шудаанд. Барои худи субъектҳои ТХМ ва барои давлат, стратегияҳои муфассали илман асоснок ва тавсияҳои амалӣ баҳри ҳавасмандгардонии истифодаи самарабахши ЗС пешниҳод карда шудаанд. Хулоса дар бораи муҳиммияти стратегии ЗС барои баланд бардоштани рақобатпазирии ТХМ-и Тоҷикистон ва саҳми он барои расидан ба ҳадафҳои иқтисодиёти рақамии миллӣ асоснок карда мешавад.
зеҳни сунъӣ (ЗС), тиҷорати хурду миёна (ТХМ), иқтисодиёти рақамӣ, табдилёбии рақамӣ, воситаҳои ЗС, таҳлили SWOT, рақобатпазирӣ, монеаҳои татбиқ, дастгирии давлатӣ
1. Авезов Ф.Ш. Роль искусственного интеллекта в ускорении индустриализации Таджикистана: инновации в развитие бизнеса / Ф.Ш. Авезов // Вестник Таджикского государственного университета коммерции. – Душанбе, 2025. - № 1 (56). – С. 36-42.
2. Асрорзода У.С., Болтаев Б.Б. Искусственный интеллект в малом и среднем бизнесе Таджикистана: от автоматизации к стратегическому развитию / Асрорзода У.С., Болтаев Б.Б. // Вестник Таджикского государственного университета коммерции. – Душанбе, 2025. - № 1 (56). – С. 64-72.
3. Ғозибеков С.А., Юсупов А.К.Асосҳои риёзӣ ва иқтисодии рушди зеҳни сунъӣ: муаммоҳо ва дурнамо / С.А. Ғозибеков, А.К.Юсупов // Паёми ДДТТ. – 2025. – № 1 (56). – С. 117-125.
4. Дэвенпорт Т. Внедрение искусственного интеллекта в бизнес-практику. Преимущества и сложности: пер. с англ. З. Мамедьярова / Томас Девенпорт. - Москва: Альпина Паблишер, 2021. – 316 с.
5. Зуб А.Т., Петрова К.С. Искусственный интеллект в корпоративном управлении: возможности и границы применения / А.Т. Зуб, К.С. Петрова // Государственное управление. Электронный вестник – 2022. - № 94. – С. 173-187 / Режим доступа: https://cyberleninka.ru/article/n/iskusstvennyy-intellekt-v-korporativnom-upravlenii-vozmozhnosti-i-granitsy-primeneniya
6. Кинг К. Искусственный интеллект в маркетинге. Как использовать ИИ и быть на шаг впереди: перевод с английского И.А. Шевкуна / Кэти Кинг. – Москва: АСТ, 2024. – 256 с.
7. Мезенцев Д.А. Применение искусственного интеллекта в управлении малым и средним бизнесом / Д.А. Мезенцев // Экономические и социально-гуманитарные исследования. – 2023. - № 3 (39). – С. 102-107.
8. Стратегия развития искусственного интеллекта в Республике Таджикистан на период до 2040 года: утв. постановлением Правительства РТ от 30.09.2022 г. № 489 // Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан / Режим доступа: http://mmk.tj/legislation/legislation-base/PPRT/2022/489-30.09.2022.pdf
9. Сушкова И.А., Мамаева Л.Н. Искусственный интеллект в экономике и системе экономической безопасности / И.А. Сушкова, Л.Н. Мамаева // Вестник РЭУ им. Г. В. Плеханова. / 2023. – Том 20. - № 4 (130). /Режим доступа: https://vest.rea.ru/jour/article/view/1681/1097
10. Указ Президента Российской Федерации от 10 октября 2019 г., № 490 «О развитии искусственного интеллекта в Российской Федерации» (вместе с Национальной стратегией развития искусственного интеллекта на период до 2030 года) / Режим доступа: http://www.kremlin.ru/acts/bank/44731
11. Zypl.ai: Spearheading AI-Driven Financial Innovation and Regional Integration in Central Asia - https://thediplomat.com/2024/01/zypl-ai-spearheading-ai-driven-financial-innovation-and-regional-integration-in-central-asia